Google က က်ဳပ္တို႔ကိ ုထံုအသြားေစေလၿပီလား။ ႕(ပထမပိုင္း)

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀စုႏွစ္ မွစတင္၍ စာဖတ္ခ်ိန္အမ်ားစုကို အင္တာနက္ အြန္လိုင္းေပၚတြင္သာ ကုန္လြန္ေစခဲ့ရပါသည္။ ကြန္ယက္ဟာဆိုရင္ၿဖင့္ ဘုရားေပးေသာ လက္ေဆာင္တစ္ခုၿဖစ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ကို စာေရးဆရာ တစ္ေယာက္ ၿဖစ္လာေစပါတယ္။ ယခင္က မဆံုးႏိုင္ေသာ စာၾကည့္တိုက္ စင္တန္းမ်ားၾကား သုေတသန တစ္ခုအတြက္ ေန႔ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေမႊေႏွာက္ရွာေဖြ ေနရသည့္ အေၾကာင္းအရာကို အင္တာနက္က မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ထုတ္ေပးႏိုင္သည္။ Google Web Site တြင္ အနည္းအက်ဥ္း ရိုက္ထည့္လိုက္ရံု၊ Link အခ်ိဳ႕ ကို ကလစ္ႏွိပ္လိုက္ရံုၿဖင့္ လိုခ်င္ေသာ သတင္းအခ်က္လက္မ်ားကို တန္းရသည္။ Internet သည္ ဘာမွ ရည္ရြယ္ခ်က္ မယ္မယ္ရရမရွိေသာ အခါမ်ား စူပါမားကတ္ၾကီးထဲ အေပ်ာ္ေလွ်ာက္ၾကည့္သလို အသိဥာဏ္ ပညာ၊ စပ္စုလိုစိတ္အရ ေလွ်ာက္ၾကည့္ေသာ ေနရာတစ္ခုပင္ ၿဖစ္သည္။

အၿခားသန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူသားမ်ာလည္း ကၽြန္ေတာ္လိုပင္ ၿဖစ္လိမ့္မည္ ထင္သည္။ ကြန္ယက္သည္ ကမာၻသံုး မီဒီယံတစ္ခု ၿဖစ္လာခဲ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စကၡဳႏွင့္ ေသာတအာရံဳမ်ားမွ တစ္ဆင့္ စိတ္ႏွလံုးထဲသို႔ သတင္း အခ်က္အလက္ ပံုရိပ္မ်ား အမ်ားဆံုး ပို႔လႊတ္ေပးႏိုင္ေသာ အရင္းအၿမစ္တစ္ခု ၿဖစ္လာခဲ့သည္။ မကုန္ခန္းႏိုင္ဟုထင္ရေသာ အသိပညာ သတင္းအခ်က္အလက္ အရင္းအၿမစ္မ်ားကို ယခုေလာက္ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း တစ္ထိုင္တည္း ရမည့္အၿဖစ္မ်ိဳးကို မည္သူမဆို ရင္ လႈိက္သည္းဖို ဂုဏ္ၿပဳရမည္သာၿဖစ္သည္။ အရွိန္အ၀ါၾကီးမားေသာ အြန္လိုင္ မဂၢဇင္းၾကီး Wired မွ Clive Thompson က “လူသား၏ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ ၿဖစ္စဥ္ကို ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊား တိုးတက္ေစေသာ ၿဖစ္ရပ္ၾကီး” ဟု ကြန္ယက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ခ်ီးက်ဴးခဲ့ဖူးသည္။ မီဒီယာဆိုင္ရာ ပညာရွင္ Marshall Mcluhan ကလည္း ၁၉၆၀ ၿပည့္ႏွစ္လြန္မ်ားကတည္းက “မီဒီယာဆိုသည္မွာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို တစ္ဖက္သတ္ ေပးပို႔ရံုသက္သက္ မဟုတ္ေတာ့၊ လူတို႔အတြက္ စဥ္းစားစရာမ်ားကို ခ်ေပးသည့္အၿပင္ လူတို႔၏ စဥ္းစားေတြးေခၚပံု ၿဖစ္စဥ္ကိုပါ တစ္စံုတစ္ရာ လႊမ္းမိုး ခ်ယ္လွယ္ႏိုင္စြမ္းရွိေနၿပီ” ဟု မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ဖူးသည္။ ထိုစဥ္က ကြန္ယက္ဆိုေသာ အရာၾကီး မေပၚေပါက္ခဲ့ေသးပါ။

ကၽြန္ေတာ္အပါအ၀င္ လူအခ်ိဳ႕ အဖို႔ေတာ့ ကြန္ယက္သည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အာရံု စူးစိုက္ႏိုင္စြမ္းႏွင့္ အေတြးစိတ္ကူးၿဖန္႔က်က္ႏိုင္စြမ္းကို တတိတိ လႈိက္စား ေနသည္ဟု ခံစား လာၾကရသည္။ ကၽြန္ေတာ္စိတ္က ကြန္ယက္မွ ၿဖန္႔ၿဖဴး သည့္အတိုင္း သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို လြယ္လင့္တကူ လက္ခံ ယူလိုက္ဖို႔သာ က်င့္သားရေနေတာ့သည္။ တစ္ခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ လွ်ိဳ႕ ၀ွက္ဆန္းၾကယ္ ေရေအာက္ကမာၻႏွင့္ တူေသာ မကုန္ခမ္းႏိုင္သည့္ အသိပညာဘ႑ာတိုက္ၾကီးထဲတြင္ ေရငုပ္ရင္း လူးလြန္႔ကူခတ္ရင္း ရင္သပ္ရႈေမာ ေလ့လာၾကည့္ခဲ့ၾကသည့္ ေရငုပ္ဒိုင္ဗ်င္သမားမ်ား ၿဖစ္ခဲ့ၾကဖူးသည္။ ယခုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ေရလႊာထက္ တရွပ္ရွပ္ တရြရြ လ်င္ၿမန္စြာ ၿဖတ္ေက်ာ္ ခုတ္ေမာင္း သြားႏုိင္သည္ Jet Ski ေပၚမွ သတၱ၀ါမ်ား ၿဖစ္ခဲ့ၾကေပၿပီ။

ထိုအေတြ႔အၾကံဳ ခံစားခ်က္မိ်ဳးကို ကၽြန္ေတာ္၏ အၿခားေသာ မိတ္ေဆြမ်ားလည္း ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ ခံစား ခဲ့ၾကရေၾကာင္း သိရပါသည္။ ကြန္ယက္ေပၚတြင္ အခိ်န္ကုန္မ်ားလာသည္ႏွင့္အမွ်၊ သမားရိုးက် ပံုႏွိပ္မီဒီယာမ်ားမွ စာသားမ်ားေပၚ အာရံုစိုက္ႏိုင္စြမ္း တၿဖည္းၿဖည္း ေလ်ာ့ပါးလာရသည္ဟု အားလံုးက တညီညြတ္တည္း ၀န္ခံၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ ေသာ Blog မ်ားကလည္း ထိုၿဖစ္စဥ္ကို သူတို႔လည္း သတိၿပဳမိေၾကာင္း ဆိုၾကသည္။ အြန္လိုင္း မီဒီယာမ်ားအေၾကာင္း ေရးသားေနသည့္ နာမည္ေက်ာ္ Blogger Scott Karp ကလည္း ယခုဆိုရင္ သူ စာလံုး၀ မဖတ္ၿဖစ္ေတာ့ၿပီဟု ၀န္ခံသြားခဲ့သည္။ “ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္းသားဘ၀က စာေပဘာသာနဲ႔ ဘြဲ႔ယူခဲ့တာေလ၊ ကၽြန္ေတာ္က စာအုပ္ၾကမ္းပိုး တစ္ေယာက္ ၿဖစ္ခဲ့တာေပါ့။ အခုေတာ့ အင္တာနက္က ကၽြန္ေတာ္ကို အေၿပာင္းလဲၾကီး ေၿပာင္းလဲေပးလိုက္ၿပီ။ စာဖတ္တဲ့ေနရာမွာ ေရသာခိုခ်င္စိတ္၊ သက္သာရာ ရွာလိုစိတ္ကို ကၽြန္ေတာ္ မေက်ာ္လႊားႏိုင္ေတာ့ဘူး” ဟု သူက ဆိုခဲ့ပါသည္။ “အခုခ်ိန္ဆိုလွ်င္ စစ္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လို ၀တၱဳရွည္ၾကီးမ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္” ဟု သူက ေၿပာခဲ့ပါသည္။

ထိုသို႔ အေတြ႔အၾကံဳ အနည္းငယ္မွ်ၿဖင့္ လူတို႔၏ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ ၿဖစ္စဥ္အေပၚ အင္တာနက္၏ လႊမ္းမိုး ေၿပာင္းလဲႏိုင္စြမ္းကို ေကာက္ခ်က္ခ်ရန္ ၾကိဳးစားမည္ဆိုပါက ဥာဏ္တိမ္လြန္းရာ ၾကေပလိမ့္မည္။ အသိစိတ္ၿဖစ္စဥ္ "Cognition" အေပၚ အင္တာနက္က မည္သို႔မည္ပံု အက်ိဳးသက္ေရာက္သည္ဆိုသည္ကို အေသအခ်ာ သိရွိႏိုင္ရန္အတြက္ စိတ္ပညာဆိုင္ရာႏွင့္ အာရံုလႈံ႔ေဆာ္မႈဆိုင္ရာ ပညာရပ္မ်ားမွေန၍ ကာလရွည္ၾကာစြာ လက္ေတြ႔ သုေတသန ၿပဳေဖာ္ထုတ္မႈမ်ိဳး လိုအပ္ေနေသးသည္။ မၾကာေသးခင္က လန္ဒန္ ယူနီဗာစီတီ ေကာလိပ္မွ Online သုေတသနပညာရွင္တစ္စုက စာတမ္းတစ္ေစာင္ ၿဖန္႔ခ်ိခဲ့သည္။ ငါးႏွစ္ၾကာ သုေတသနအစီအစဥ္၏ ရလဒ္အၿဖစ္ ေပၚထြက္ခဲ့ေသာ ထိုစာတမ္းတြင္ သုေတသနသမားမ်ားအတြက္ နာမည္အၾကီးဆံုး Website ႏွစ္ခုၿဖစ္ေသာ ၿဗိတိသွ်စာၾကည့္တိုက္ Website ႏွင့္ ယူေကပညာေရးဆိုင္ရာ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔၏ Website တို႔ကို ၀င္ေရာက္ၾကည့္ရႈသူမ်ား၏ အမူအက်င့္မ်ားအား ေလ့လာၿပီးမွ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ၿခင္းၿဖစ္သည္။ Website တစ္ခုကို တစ္ခဏသာၾကည့္ၿပီး ေနာက္ Website တစ္ခုသို႔ ေၿပာင္းသြားတတ္ေၾကာင္း၊ ပထမ Website တြင္ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ အခ်ိန္ယူ၍ ၾကည့္ရႈၿခင္းမ်ိဳး လြန္စြာ ရွားပါးေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ (သို႔) စာအုပ္တစ္အုပ္ဆိုွလွ်င္လည္း ပထမဦးဆံုး ႏွစ္မ်က္ႏွာ သံုးမ်က္ႏွာမွလြဲ၍ ဆက္လက္ဖတ္ရႈၿခင္းမ်ိဳး လြန္စာ ရွာေၾကာင္းလည္း ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။

ဒါေၾကာင့္ အြန္လိုင္းစာဖတ္သူမ်ားသည္ သမားရိုးက် ပံုႏွိပ္မီဒီယာမ်ားမွ စာဖတ္သူမ်ားႏွင့္ အမူအက်င့္ခ်င္း မ်ားစြာ ၿခားနားေၾကာင္း သိရွိႏိုင္သည္။ ထို႔ထက္ပို၍ဆိုရလွ်င္ စာဖတ္ရႈၿခင္းပံုသ႑ာန္သစ္တစ္ခု စတင္ေပၚထြန္း လာၿပီဟုပင္ ဆိုႏိုင္ေလသည္။ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုမွ ေနာက္ေခါင္းစဥ္တစ္ခုသို႔၊ Website တစ္ခုမွ ေနာက္တစ္ခုသို႔ စာဖတ္သူက အလွ်င္အၿမန္ ေရႊ႕ လ်ားသြားသည္။ တစ္ေနရာတည္းတြင္ အခိ်န္အၾကာၾကီး ႏွစ္ၿမႈပ္ၿခင္းမ်ိဳး မရွိေတာ့။ Online တြင္ စာဖတ္ၿခင္းသည္ သမားရိုးက် စာဖတ္ၿခင္းႏွင့္ လံုး၀ကြဲၿပားၿခားနားသည့္ သိမႈဆိုင္ရာ ၿဖစ္စဥ္တစ္ခု ၿဖစ္လာခဲ့ေလၿပီ။

၁၉၈၀ ၿပည့္ႏွစ္လြန္မ်ားက Tufts University မွ စိတ္ပညာဖြ႔ံၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ပညာရွင္က "we are not only what we read; we are how we read" ဟုေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ကၽြန္ေတာ္ဆို႔ ဘာဖတ္သည္ဆိုသည္ထက္ ဘယ္လိုဖတ္သည္ဆိုသည္က ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ သိမႈဆိုင္ရာ ဥပဓိသရုပ္ကို ပိုမိုၿပ႒ါန္း ေတာ့မည္ဟု ဆိုလိုက္ၿခင္းပင္ ၿဖစ္သည္။ အင္တာနက္က တြန္းအားေပးေသာ စာဖတ္ပံုစာဖတ္နည္းမွာ (How we read) မွာ လ်င္ၿမန္မႈႏွင့္ အခ်ိန္တိုအတြင္း လိုရင္းေရာက္မႈကို အဓိကထားေသာ စာဖတ္ပံုစာဖတ္နည္းမ်ိဳး ၿဖစ္ေနသည္ဟု ရွင္းၿပခဲ့ပါသည္။ ပံုႏွိပ္မီဒီယာေခတ္က စာသားမ်ားအတြင္း နက္ရႈိင္းစြာ ကူးခတ္ေတြးေတာၿခင္း မိ်ဳးကို မိ်ဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္သြားေစသည္ဟု ၎က ယူဆလ်က္ရွိသည္။ စာသားမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္မွ အနက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဖြင့္ဆိုေဖာ္ထုတ္ၿခင္းသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈႏွင့္ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ ရင့္က်က္ၿခင္းၿဖစ္စဥ္ကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ၿပဳသည္။ ယခု အင္တာနက္က ထိုအေၿခအေနမ်ိဳးကို တန္ဖိုးမထားေတာ့ေပ။

Google Company ၏ Mission မွာ တစ္ကမာၻလံုးတြင္ ရွိသမွ်ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စနစ္တက် စုစည္းၿပီး လူတိုင္းအတြက္ အလြယ္တကူႏွင့္ အလ်င္ၿမန္ဆံုး အသံုးတည့္ဆံုးၿဖစ္ေအာင္ အဆင့္ဆင့္ ထုတ္ေပးေရးပင္ ၿဖစ္သည္ဟု အတိအလင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ အၾကြင္းမဲ့ ၿပီးၿပည့္စံုေသာ အင္တာနက္ရွာေဖြေရး အင္ဂ်င္တစ္ခုကို ၎တို႔ ၾကိဳးစားတည္ေဆာက္ေနသည္။ ထိုအင္ဂ်င္က သင္ဘာလိုအပ္သည္ဆိုတာကို စမတ္က်က် သိနားလည္ၿပီး စမတ္က်ေသာ အေၿဖမ်ားကို အၿမန္ဆံုး ထုတ္ေပးႏိုင္လိမ့္မည္။ ထိုအေၿဖမ်ားသည္ သင့္လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ကြက္တိၿဖစ္ေၾကာင္း သင္ကိုယ္တိုင္ အၿမဲအံ့ၾသတၾကီး အသိအမွတ္ၿပဳ လက္ခံၾကရလိမ့္မည္။ ဤသည္မွာ Google ၏ Mission လည္းၿဖစ္ ေမာ္ဒန္လူသား၏ သိစိတ္လႈပ္ရွားတံု႔ၿပန္မႈၿဖစ္စဥ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ေမာင္းႏွင္ေသာ အေတြးအေခၚ ဒိုင္းနမစ္ၾကီး တစ္ခုလည္း ၿဖစ္ေပသည္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကလည္း အစည္းအေ၀းပြဲတစ္ခုတြင္ “Google အခုၾကိဳးစားေနတာက ဖန္တီးဥာဏ္ရည္ (Artificial Intelligence) နယ္ပယ္ထဲကို ေရာက္ေနပၿပီ။ အဲဒါကို လူတိုင္း သံုးႏိုင္ေအာင္ က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔လုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္တယ္လို႔” ေၿပာၾကားသြားခဲ့ပါသည္။

သူတို႔ေၿပာသလို သူတို႔ေအာင္ၿမင္ပါက ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ပိုၿပီး ဟန္က်ပန္က် (Better off) ၿဖစ္ေပလိမ့္မည္ ဆိုေသာ ယူဆခ်က္မွာ ကၽြန္ေတာ္အတြက္ေတာ့ လက္ခံစဥ္းစားရတာ သိပ္ဟန္မက်လွေပ။ ဖန္တီးဥာဏ္ရည္ အတုၾကီးက ကၽြန္ေတာ္တို႔ဦးေႏွာက္ကို ၿဖည့္စြက္မည္ သို႔မဟုတ္ အစားထိုးမည္ဆိုေသာအဆိုမွာ မည္သို႔ ဟန္က်ႏိုင္လိမ့္မည္နည္း။

(ဒုတိယပိုင္း - ဆက္ပါအံုးမည္)

Nicholas Carr ရဲ႕ Is Google Making Us Stupid? ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာၿပန္ဆိုထားပါသည္။
တစ္ခ်ိဳ႕ ေသာ စာပုဒ္မ်ားကို အခ်ိန္၊ ေနရာ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ စိတ္မေကာင္းစြာၿဖင့္ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ရပါသည္။

ေက်းဇူးတင္စြာၿဖင့္
yu ya